Friend is sth strange to have
You never know if he stays or escape
Sth zıp zıp, sth come & go, sth you never know
You just crossed the border and didn't flee
They just suck us up & doesn't sorry
I meant only those who are zıp zıp flea
"Ve evin yüzü burkuldu
Bir kıpırtı vardı şakaklarında."
yeniyılın üzerinden çok geçmemişti, ocak ayıydı yani. zaten elbette ki yeni yılın üzerinden çok geçmeyecekti
çünkü o zaman eskimiş olurdu. aynı O'nun dediği gibi, "eskidiğinde şu zaman".
O'nlardan çok var, problem de bu.
ocak ayının bir gecesinde, nedense çok soğuk da değildi. barda oturuyordu. tek amacı O'nunla tanışmaktı.
Tanıştılar, birşeyler yaşandı ve numarasını vermedi, sadece onunkini aldı. birkaç gün telefon kulübesinden
arayarak bir macera yaşadı:) daha sonra saçma sapan bir sebepten konuşmadılar, adam kıza küstü, aynı barda.
"Duyuyordum kıpırtısını içimde.
Bir bulut geçiyordu senin gözlerinden.
Oturuyorduk; ben kızgın çölüm, sen yıldızsız göğünle."
1 ay hiç konuşmadılar, kızın birkaç kere konuşma çabası dışında. onun için bir özür melodisi bile bestelemişti ve
ona aldığı tatlıyı hediye paketi yapmıştı.
masumiyet öldü.
neden sonra, tekrar görüşmeye başladılar. sebepsiz bir sebebi vardı; hikayenin başlangıcı, devamından daha
önemli değil.
bu defa sevgili olarak değil, arkadaş olarak başladılar. dans ettiler. dans etmeyi öğrettiler ve dans etmeyi
öğrendiler.
sürekli yapılan ve bozulan evrenin, zamandan kaçan zerresiydiler.
yapılan ve bozulan,
olunan ve kaçılan,
bilinen ama anlanmayan,
varlık ve yokluk.
"Bir kesit kalmıştı geriye şimdi o evden
Eski bir yaşantıyı simgeleyen"
hep başkalarıyla oldular. kendilerini yapıp bozdular. çünkü "her tercih bir dışlama"dır.
bir seçim yaptılar. sonra bir seçim daha. kendilerine sıktılar, çünkü insan aslında "20li yaşlarında kendine sıktığı
bir kurşunla ölür". yıkıcıydılar, yıkıldılar.
"Yıkıcılar geldiler;
Düştü gürültüsüyle yüzü köhne evin,
Göründü bazı odaları ve iç duvarları."
şimdi hala kendilerine sıkıyorlar. artık birbirlerine de. neden bu inat ve savaş? kendileriyle ve birbirleriyle? ve ikisi de bunu sürdürmekte neden
bunca ısrarlı? aynı oldukları için herhalde. istanbulda reklamcılık yapan hamburglu bir kız, yıllar sonunda
memleketine dönmeden önce demişti burada tanışıp birlikte döneceği arkadaşı için "biz aynıyız, O benim taşaklı halim".
bir yandan da çok saçma herşey, anlamsız. çocukça. erimekte. hiç bitmemecesine.
"Ve temizleyecekler kazılan yerlerde
Bizden kalan balçığı."
ps. bence gerçekten yıkıldı ve bitti artık, taşıyamıyorum ben bunu. kendini doğrulayan kehanet gibi, biteceğini biliyordum ve bitirdim sanırım, yanlışlar ve yanlışlarla :(
çünkü "Her insan ayağının sürçeceği o melun taşı kendi içinde taşır" Heinrich von Kleist
*tırnak içindeki mısralar Metin Altıok'un Yıkıcılar Geldiler şiirinden alınmıştır.
when I first listened Ibrahim Maalouf, it was my first work trip, in Ankara. me and my long-time no see high school friend were trying to arrange some time to see each other and then she said that they were going to Maalouf's concert and invited me. at the beginning, the idea of spending some good time with my old friend, her boyfriend, and their friends was more important than the concert itself for me. and It was more interesting for me that Ibrahim was a cousin of renowned Lebanese writer Amin Maalouf that I also admired his books. knowing nothing about what to find and waiting reluctanly, I was thinking probably I was going to be bored so much. on the other hand, the place was getting crowded so I was getting more excited minute by minute.
when the concert started finally, I even thought that the music was not really good but they are just making a show with a pop-like sound ! however, then, through the end of the concert, I realized that I had just discovered a music that I wouldn't get bored of listening even after all those months (now, it has been a year). He was doing amazing virtuoso stuff and making the audience a part of the songs, playing interactively.. I didn't want that concert finish, ever. It was said that he was going to sign his CD after concert and I stayed in spite of that long queue and late hour. and gifted a CD signed to their names to my friends who waited me that long and made me know that fantastic musician (the cd was too expensive, by the way !). listening memories what he told about his journey through the end of his hometown Beirut (the name of the piece that I also shared here) and what he found at the end, directly from him, made that concert even more important for me.. (now, I hope I will go to Beirut in February 2016, to see it for myself!) I also encouraged my friends to go to the Istanbul concert that was going to be held a few days later. I think nobody should miss his concert when he comes to Turkey again and everybody should know how he recreated the trumpet -that is usually attributed to Louis Armstrong- in his own unique way.
I've heard Barış Demirel by mean of a friend who plays guitar with him in concerts but haven't listened for a long time. I was thinking "here there is another new experimental jazz musician". it is not because of new experimental jazz musicians are not good (they are good, luckily).. but, I don't know why, it took 1 year for me between first heard of his name and finally listen him. and I was pleased for not missing the joy of listening him by listening too early but I also felt sorry for my year passed without listening him. I've heard the same feelings & thoughts from a friend of mine who works as a bartender in a bar which Barış Demirel sometimes give concerts in. he said to Barış "dude, I didn't know that your music was that much beautiful, why didn't you said so, I would have listened before." after years of drinking and talking together before and after his concerts. And relieved by hearing the answer "dude, I don't talk about it that much, after all.". how much is Ibrahim Maalouf a pioneer musician in trumpet and jazz music for me, "barıştık mı" is as much as an exciting musician that I am proud that his music is echoing through Kadıköy sky. and seeing him making fantastic music as a worldwide renowned musician does makes me admire him more and I want him to be known more.
Ofcourse, everyone has its own taste of music.. but after listening once, if you more or less like this genre, I am sure that you will be addicted to these music. I salute these musicians who nourish my solo ankara and kadıköy nights once again in your presence .. note: it is the translation of my "trompeti ağlatanlar" essay from june 2015.
this essay is kind of a confession that I understood that I, seriously, didn't listen music. otherwise, I should have listened these musicians and kept listening. I say it especially for Korhan Futacı.
Van Gogh, Sorrow
ok, I've listened Dandadadan before, when they first released their first album. but somehow i wasn't impressed that much; probably I didn't get it back then. when I listen him now with Kara Orkestra, I am literally enchanted ! he plays saxophone, sings and composes some of their pieces, as well. his music is kind of ritual that takes you out of time and cuts a very deep corner of your heart with a tiniest blade ever. you can not help yourself for not to listen it, but it also consumes you (or maybe it relieves you). and his distinctive sound is addictive also. it is unnecessary trying to explain it, just dive into it !
name of this peace is Bülent. This is the most oriental one of his songs, in my opinion. And it is probably related to famous Turkish transvestite fantasy music singer Bülent Ersoy.
name of this song is Ben Sana Vurgunum/I am Crushed on You. he only sings in this song. I like the gloomy atmosphere of it.
now, it is Guillaume Perret & Electric Epic's turn. he was the reason why I felt a need to listen Korhan Futacı again. and Bastien was the reason why I listened Guillaume Perret, in the beginning (so, thanks for it, I liked his music very much. I hope you also like these ones).
Guillaume Perret also has a very distinctive sound for himself and creates an atmosphere independent from time and space. one moment you are in Paris, one moment in Africa or just flying over endless seas, forests or even cities ! he only plays instrumental music but you can really feel lyrics flowing in your veins.. (like they are songs without words (e.g. Romanticism, Mendelssohn))
this one is for me :) the name of it is Ethiopic Vertigo. is it so strange that I find some influences from Mulatu Astatke's Yegelle Tezeta? (I don't think so, since he is an Ethiopian jazz musician !:)
this one is for Bastien (if I am not mistaken, haha:) the name of it is Shoebox. I don't know why it is shoebox but it reminds me the "shoebox incident" in Turkey in the end of 2013.
To sum up, if you like transcendental/progressive/gloomy/saxophone music, don't miss these guys. Like I said, they take you to very deep of purple but then brings you back to the luminescence of night :)
p.s. you may want to check also İlhan Erşahin, a renowned Turkish jazz musician, saxophone player and composer.
AND if you also like trumpet, you may like to read my other essay on trumpet magicians. it is about a Turkish (Barış Demirel) and a Lebanese-French (Ibrahim Maalouf) trumpeters/jazz musicians/composers.
Vincent Van Gogh, Potato Eaters, 1885,
Van Gogh Museum, Amsterdam.
yazın kışa dönmeye yüz tuttuğu, havaların tam soğumadığı ama kış kasvetinin kendini hissettirdiği, adına sonbahar dediğimiz mevsimin ortanca ayında bir kafede oturmuş yine eve gidip uyumak yerine iş yerinde bitiremediğim işleri yetiştirmeye çalışıyordum. daha 3 gün öncesine kadar 2 hafta izin almıştım ve sanki kendimi cezalandırmak istermişçesine ya da geçiş çok acılı olmasın diye sanki hiç izin almamışım, diğer alternatifleri düşünüp durmuyormuşum aylardırcasına laptop kucağımda copy paste ya da öyle birşeyler yapıyordum :)
bilgisayardan facebook'a neredeyse hiç girmiyorum ama sıkıntıdan açmış bakıyordum.
...
derken
...
derken
...
bilirsiniz, bu işler hep böyle başlar. bilgisayar başında oturup bir şeylere bakarken, oradan başka bir yere, oradan başka bir yere geçersin (the simpsons'daki gibi mesela). derken, volkan ergen'in videolarını/filmlerini izlemeye başladım.
aman tanrım, ÇOK iyiler.
iyi kelimesi yetmiyor, hatta herhangi bir kelime tarif edemez ne olduklarını.
zaten bir sanat eserinin iyi olduğunu (şu an bir kelime kullanmam gerektiği için, iyi diyeceğim, yapacak birşey yok) kelimelerle ifade edilemeyişinden anlayabiliriz diye düşünmüştüm daha önce. bu filmleri görünce yine aynı şeyi düşündüm. siz de bir bakın, eminim size çok daha başka şeyler hissettirecek ve düşündürecekler (ama yine kelimelerle ifade edilemez olacak mı acaba:).
Juan Miro, Constellation 16,
Femmes encerclées par le vol d'un oiseau.
ilk izlediklerim hamadryad two, trailer of yenidocumentary, hamadryad, heaven is above us, interview,... henüz çok daha fazla izlememeye çalışıyorum çünkü biterlerse bir boşluğa düşebilirim. şuan arasıra bir terapi gibi onları izliyorum. akşam iş yetiştirmeye çalışıyor olmanın sembolize ettiği tüm hayatımdan bir süre azade oluyor zihnim ve hatta belki de fiziksel varlığım.?
daha önce böyle birşey yapılabileceğini düşünmemiştim. zaten bu nedenle çok özgün ve "iyi" değil mi?
bu filmleri gördüğümde aklıma ilk gelen miro'nun yıldız, kadın, kuş resimleri ve trier filmleri (özellikle son birkaçı) oldu. ikirciksiz bir biçimde bunlar düştü aklıma. zaten bir sanat eserinin iyi olduğunu gösteren başka bir özellik de böyle çağrışımlar yaratabilmesi olduğunu düşünmüştüm daha önce.
Joan Miro, Femmes et Oiseau la Nuit, 1945.
Trier'in filmlerinde kadınların yeri ve rolüyle Volkan Ergen'in bu filmlerindekileri benzettim açıkçası. Trier için kadın düşmanı, kadınları aşağılıyor, vb. yorumlar yapılsa da (özellikle Nymphomaniac için) bence tam tersine kadınları yüceltiyor Trier. Onun gözünde, yüce bir yeri var. daha önce de dogville ve manderlay'de, antichrist'ta (hele antichrist'ta nasıl bir soyutlama var..) ve melancolia'da bu bakışını göstermişti. Bu bakış ne peki? burada da miro'ya geliyoruz. aslında tüm bu konsepti bana ilk düşündüren Miro'nun bu resimleri olmuştu. 2014'te Sakıp Sabancı Müzesi'ndeki sergisini gezerken. Yıldızlar geceyi, doğayı ve insanın doğayla başbaşa kaldığı, onu boyunduruk altına almayıp ona boyun eğdiği zamanları, insanın daha masum olduğu zamanları anlatıyor. kuş da bu doğanın parçası olarak, insana naif bir şekilde eşlik ediyor (örneğin mozart'ın sihirli flüt'ündeki kuş papageno'yu hatırlayalım). ve asıl olarak kadın. kadınsa, tüm yaşama can veren doğa ana, insanları doğuran havva, insanların doğaya boyun eğdiği zamanların "tanrıça"sı.
(boynumdaki kolyeyi merak edenlere işte bu açıklamayı yapabilirim, içten içe, ikiz idollerin* bendeki anlamı için. benim için aynı zamanda özgürlük de demek, bu pek tarihsel bir yerden kaynaklanmıyor tabi)
Gustave Courbet, L'Origine du monde (The Origin of the World),
oil-on canvas, 1866, Muse" D'Orsay, Paris.
volkan ergen'in hamadryad'ında (ağaç perisi demekmiş sanırım) gördüğüm de tam olarak bu oldu. çıplaklık, bu saydığım eserlerin hiçbirinde ticari bir imge değil, tam tersine insanlığın çocukluk çağındaki naifliğinin sembolü. aynı zamanda, nasıl doğduysak öyle. vajina, miro'nun da resimlerine koca koca çizdiği, trier'in de özellikle antichrist'ta konu ettiği (yalnız buna bu yazıda giremeyeceğim, kendi başlı başına bir makale olabilir) bir sembol yine. hepimiz oradan olmadık ve doğmadık mı? yaşamın kaynağı belki de. courbet'nin resmindeki gibi.
(egon schiele'in uzanan kadın'ını da çok beğeniyorum)
İşte o akşam böyle büyülenmiş bir şekilde Volkan Ergen'in filmlerini izlerken, aslında onun müzisyen olduğunu ve geçen sene bir konserini izlediğimi fark ettim. şimdiki Yeldeğirmeni Sanat Merkezi, eski notre dame du rosaire kilisesinde, 29 Kasım 2014'te saksafoncu Meriç Demirkol'la verdikleri Inferno konserinde darbuka çalan ve -patlayan şeker yiyip yağmur efekti yapmak da dahil olmak üzere- efektleri yapan oydu. Blog açıp konserle ilgili izlenimlerimi (alımlamamı) yazmak istemiştim ve blog açmamı tetikleyen o konserdi. Neredeyse 1 yıl olacak, hala o konseri yazamadım ama en azından filmleri vesilesiyle Volkan Ergen'i yazıyorum şimdi.
Dante'nin İlahi Komedyası'ndaki Cehennem'i müzikle anlattıkları Inferno'yu da büyülenmiş bir şekilde izlemiş ve filmlerini izlerken olduğu gibi, yapılan işteki soyutlamaya hayran kalmıştım. Cehennemin 9 katını tasvir ediyorlardı darbuka, elektronik -ve mekanik :)- efektler ve soprano saksafon kullanarak. ama program bile şeffaf kağıda basılıydı (yani, kimin aklına gelir ki bu:) böylece sadece mumlarla aydınlanan salonda programı ışığa tutarak okuyabiliyorduk ! umarım bu konser bir daha olur, o zaman sadece onu yazarım.
Volkan Ergen'in kullandığı semboller ve seçtiği konuların ötesinde (bu arada yazdığı şiirleri de okumalısınız !), filmlerinde kullandığı üslup da çok kendine özgü. ilk başta "tüm hayatımdan bir süre azade oluyor zihnim ve hatta belki de fiziksel varlığım" dediğim gibi, izlerken farklı bir gerçekliğe çekiliyorsunuz. sanki evrenin kuralları orada daha farklı, çünkü evren farklı. sanki orada zaman farklı akıyor, belki de akmıyor. ve müzikler... yine kendisi yapıyor müziklerini de. sanki kulaklarımızla duymuyoruz, ciğerlerimizde soluyoruz ya da midemizde öğütüyoruz ya da çok uzamış diyip kesiyoruz müziği, saç ya da tırnak gibi. (yani onu yaşıyoruz denebilir mi?)
bir de sürreal olarak tanımlıyorlar üslubunu. banaysa hiçbir tanıma girmez gibi gelmişti. ama evet, bilinen akımlardan biri olacaksa, sürreal değildir diyemiyorum.
bu filmleri gördüğümden beri bir haftadır işte bu ruh halindeyim. ara ara kendimi onları düşünerek dalmış bir şekilde buluyorum ya da durduğum yerde, kaçıp o dünyada geziniyorum kısa süre.
tesadüf o ki, bir süredir okumak isteyip bir türlü başlayamadığım bir kitap vardı: Giacometti'nin Atölyesi. Yazarı Jean Genet. (Giacometti, Fransız bir heykeltraş ve çok uzun yıllar Paris'te kırık dökük bir atölyede çalışmalarını sürdürmüş, mütevazi bir adam). Paris'e gitmeden okumak istiyordum, kitaptaki yerleri görürüm belki diye. yetişmedi bir şekilde. ama şimdi döndüğümde başladım ve kitapta volkan ergen'i buldum ! Nedense bu yazıyı Jean Genet'nin Giacometti'siyle bitirmek çok yakışacak. aynı tohumdan büyüyen iri lezzetli patatesler gibiler ikisi de (işte bir şekilde ikiz idollere bağlandı). yani kendi içlerinde bir güzellikleri var ama onları asıl anlatan şey güzellik değil. (bence çirkinlik iyidir, güzellik çok sıkıcı çünkü. güzel bir dünyada yaşamıyoruz ki, ne alırsak onu veririz. güzel bir yerde ve zamanda yaşamadığımız için, güzeli anlamazdık da, bu kadar etkilenmezdik. giacometti'nin eserleri de güzel değil, çirkin; kendisi de biraz.) ikisi de karanlıktan besleniyorlar, günışığının yarattıklarını emip varoluyorlar toprak altından. (bir "çilek" değiller, bu çok belli. da vinci, ingres falan "çilek" olabilir, ya da Boticelli falan.. onlar daha çok caravaggio, van gogh, ..) yani aşağıdaki alıntıyı Volkan Ergen'in sanatı için de düşünebilirsiniz. ben okuduğum anda bunu düşündüm..
"Güzelliğe, tikel, herkeste farklı olan, görünür ya da gizli yaradan, her insanın içinde taşıdığı, koruduğu ya da geçici fakat derin bir yalnızlık için dünyayı terk etmek istediğinde kapandığı, çekildiği yarasından başka kaynak aranmaz. Demek ki bu sanatla, sefalet düşkünlüğü arasında büyük fark var. Giacometti'nin sanatı, her insanın, hatta her şeyin o gizli yarasını bulmak istiyor gibi geliyor bana: yarası, insanı ya da şeyi ışıtsın diye."
Jean Genet,
Giacometti'nin Atölyesi, Çev.Hür Yumer, Ocak 2012, 4. baskı, Metis Yayınları
**17 Ekim Cumartesi Saat 20de Tasarım Atölyesi Kadıköy'de (TAK) Yenidocumentary'nin ilk gösterimi yapılacak. ben şehir dışında olacağım için gelemiyorum :( ama siz filmleri ve müziği beğendiyseniz kaçırmayın derim
Nâzım Hikmet Ran (15 January 1902-3 June 1963) was a Turkish poet, playwright, novelist, screenwriter, director and memoirist. He was communist and he was repeatedly arrested for his political beliefs and spent much of his adult life in prison or in exile. His poetry has been translated into more than fifty languages.
After his death, Pablo Neruda, Howard Fast, Joseph Starobin, Tristan Tzara, Philippe Soupault and Louis Aragon wrote sincerely for him. You may find the parts from their tributes to Nazım on the link below.
A young Japanese fisherman was killed by a cloud at sea. I heard this song from his friends, one lurid yellow evening on the Pacific.
Those who eat the fish we caught, die. Those who touch our hands, die, This ship is a black coffin, you'll die if you come up the gangplank.
Those who eat the fish we caught, die, not straight away, but slowly, slowly their flesh rots, falls off. Those who eat the fish we caught, die.
Those who touch our hands, die. Our loyal, hardworking hands washed by salt and sun. Those who touch our hands, die, not straight away, but slowly, slowly their flesh rots, falls off. Those who touch our hands, die.
Almond Eyes, forget me. This ship is a black coffin, you'll die if you come up the gangplank. The cloud has passed over us.
Almond Eyes, forget me. Don't hug me my darling, you'll catch death from me. Almond Eyes, forget me.
This ship is a black coffin. Almond Eyes, forget me. The child you have from me will be rotten from a rotten egg. This ship is a black coffin. This sea is a dead sea. Human beings, where are you? Where are you?
JAPON BALIKÇISI
Denizde bir bulutun öldürdüğü Japon balıkçısı genç bir adamdı. Dostlarından dinledim bu türküyü Pasifik'te sapsarı bir akşamdı.
Balık tuttuk yiyen ölür. Elimize değen ölür. Bu gemi bir kara tabut, lumbarından giren ölür.
Balık tuttuk yiyen ölür, birden değil, ağır ağır, etleri çürür, dağılır. Balık tuttuk yiyen ölür.
Elimize değen ölür. Tuzla, güneşle yıkanan bu vefalı, bu çalışkan elimize değen ölür. Birden değil, ağır ağır, etleri çürür, dağılır. Elimize değen ölür...
Badem gözlüm, beni unut. Bu gemi bir kara tabut, lumbarından giren ölür. Üstümüzden geçti bulut.
Bu gemi bir kara tabut. Badem gözlüm beni unut. Çürük yumurtadan çürük, benden yapacağın çocuk. Bu gemi bir kara tabut. Bu deniz bir ölü deniz. İnsanlar ey, nerdesiniz? Nerdesiniz?
(1956)
THE WALNUT TREE my head foaming clouds, sea inside me and out I am a walnut tree in Gulhane Park an old walnut, knot by knot, shred by shred Neither you are aware of this, nor the police
I am a walnut tree in Gulhane Park My leaves are nimble, nimble like fish in water My leaves are sheer, sheer like a silk handkerchief pick, wipe, my rose, the tear from your eyes My leaves are my hands, I have one hundred thousand I touch you with one hundred thousand hands, I touch Istanbul My leaves are my eyes, I look in amazement I watch you with one hundred thousand eyes, I watch Istanbul Like one hundred thousand hearts, beat, beat my leaves
I am a walnut tree in Gulhane Park neither you are aware of this, nor the police
CEVİZ AĞACI Başım köpük köpük bulut, içim dışım deniz, ben bir ceviz ağacıyım Gülhane Parkı'nda, budak budak, şerham şerham ihtiyar bir ceviz. Ne sen bunun farkındasın, ne polis farkında. Ben bir ceviz ağacıyım Gülhane Parkı'nda. Yapraklarım suda balık gibi kıvıl kıvıl. Yapraklarım ipek mendil gibi tiril tiril, koparıver, gözlerinin, gülüm, yaşını sil. Yapraklarım ellerimdir, tam yüz bin elim var. Yüz bin elle dokunurum sana, İstanbul'a. Yapraklarım gözlerimdir, şaşarak bakarım. Yüz bin gözle seyrederim seni, İstanbul'u. Yüz bin yürek gibi çarpar, çarpar yapraklarım. Ben bir ceviz ağacıyım Gülhane Parkı'nda. Ne sen bunun farkındasın, ne polis farkında.
THINKING OF YOU Thinking of you is pretty, hopeful, It is like listening to the most beautiful song From the most beautiful voice on earth... But hope is not enough for me any more, I don't want to listen to songs any more, I want to sing. 30 Eylül 1945 Seni düşünmek güzel şey ümitli şey dünyanın en güzel sesinden en güzel şarkıyı dinlemek gibi bir şey. Fakat artık ümit yetmiyor bana, ben artık şarkı dinlemek değil şarkı söylemek istiyorum...
SINCE I'VE BEEN IN JAIL
Since I've been in jail the world has turned around the sun ten times And if you ask the earth, it will say: 'It's not worth mentioning, a microscopic time.' And if you ask me, I will say: 'It's ten years of my life.' I had a pencil the year I came to jail. It wore out in a week from writing. And if you ask the pencil, it will say: 'A whole life.' And if you ask me, I will say: 'It's nothing, a mere week.' Osman who was jailed for murder completed a seven-year stretch and left since I've been in jail. He wandered around outside for a while, and then got jailed again for smuggling. He served a six-month term and left again, and yesterday a letter came saying he's married and a child will be born in the spring. Now they're ten years old the children who fell from their mothers' womb that year I came to jail, And the colts of that year who had long thin shaky legs have long since become docile broad-rumped mares. But the olive shoots are still shoots and they're still children. New squares have opened up in my distant city since I've been in jail. And our family is living in a house I've never seen on a street I don't know. The bread was pure white, like cotton, the year I came to jail. Later it was rationed out, And we here on the inside beat one another for a piece of black crust the size of a fist. Now it's free again, But brown and tasteless. The year I came to jail The Second One had just begun. The ovens in Dachau Camp were not yet lit, The atom bomb was not yet hurled upon Hiroshima. Time flowed like the blood of a child with his throat cut. Later that chapter was officially closed, Now American dollars are talking about a Third. But in spite of everything, the days have brightened since I've been in jail, And about half of them 'put their heavy hands on the pavement and on the edge of darkness straightened up.' Since I've been in jail the world has turned around the sun ten times. And again I repeat with the same passion what I wrote for them the year I came to jail: 'They whose number is as great as ants on the earth fish in the water birds in the sky are fearful and brave ignorant and learned and they are children, And they who destroy and create it is only their adventure in these songs.' And for the rest, for example, my lying here for ten years, it's nothing...
BEN İÇERİ DÜŞTÜĞÜMDEN BERİ
ben içeri düstügümden beri güneşin etrafında on kere döndü dünya.
ona sorarsanız : "lafı bile edilmez, mikroskobik bir zaman." bana sorarsanız : "on senesi ömrümün." bir kur$un kalemim vardı ben içeri düştügüm sene. bir haftada yaza yaza tükeniverdi. ona sorarsanız: "bütün bir hayat." bana sorarsanız : "adam sen de, bir iki hafta."
katillikten yatan osman, ben içeri düştügümden beri, yedi buçuğu doldurup çıktı, dolaştı dışarlarda bir vakit, sonra kaçakçılıktan tekrar düştü içeri, altı ayı doldurup çıktı tekrar, dün mektup geldi, evlenmiş, bir çocuğu doğacakmı$ baharda.
şimdi on yaşına bastı, ben içeri düştüğüm sene, ana rahmine düşen çocuklar. ve o yılın titrek, ince, uzun bacaklı tayları, rahat , geniş sağrılı birer kısrak oldular çoktan.
fakat zeytin fidanları hala fidan, hala çocuktur.
yeni meydanlar açılmış uzaktaki şehrimde ben içeri düştüğümden beri. ve bizim hane halkı bilmediğim bir sokakta görmediğim bir evde oturuyor.
pamuk gibiydi, bembeyazdı ekmek ben içeri düştüğüm sene. sonra vesikaya bindi, bizim burda,içerde, birbirini vurdu millet yumruk kadar, simsiyah bir tayın için. şimdi serbestledi yine, fakat esmer ve tatsız.
ben içeri düştüğüm sene ikincisi başlamamıştı henüz. daşav kampında fırınlar yakılmamış, atom bombası atılmamı$tı hiro$ima'ya. bogazlanan bir cocugun kanı gibi aktı zaman. sonra kapandı resmen o fasıl, şimdi üçüncüden bahsediyor amerikan doları.
fakat gün ı$ıdı her $eye rağmen ben içeri düştüğümden beri. ve "karanlığın kenarından onlar ağır ellerini kaldırımlara basıp doğruldular" yarı yarıya...
ben içeri düştüğümden beri güneşin etrafında on kere döndü dünya. ve aynı ihtirasla tekrar ediyorum yine, ben içeri düştügüm sene onlar için yazdığımı : "onlar ki toprakta karınca, suda balık, havada ku$ kadar çokturlar, korkak,cesur, cahil, hâkim ve çocukturlar,
ve kahreden yaratan ki onlardır, şarkılarımda yalnız onların maceraları vardır."
ve gayrısı, mesela benim on sene yatmam, lâfü güzaf.
Note: The famous piano virtuoso and composer Fazıl Say composed an oratorio for Nazım Hikmet which is called Nazım Oratoryo in 2011. There are also other poems that he composed in this Oratorio. Here, Since I've Been In Jail and On Living are the songs from this oratorio.
ON LIVING
I
Living is no laughing matter: you must live with great seriousness like a squirrel, for example-- I mean without looking for something beyond and above living, I mean living must be your whole occupation. Living is no laughing matter: you must take it seriously, so much so and to such a degree that, for example, your hands tied behind your back, your back to the wall, or else in a laboratory in your white coat and safety glasses, you can die for people-- even for people whose faces you've never seen, even though you know living is the most real, the most beautiful thing. I mean, you must take living so seriously that even at seventy, for example, you'll plant olive trees-- and not for your children, either, but because although you fear death you don't believe it, because living, I mean, weighs heavier.
II
Let's say you're seriously ill, need surgery-- which is to say we might not get from the white table. Even though it's impossible not to feel sad about going a little too soon, we'll still laugh at the jokes being told, we'll look out the window to see it's raining, or still wait anxiously for the latest newscast ... Let's say we're at the front-- for something worth fighting for, say. There, in the first offensive, on that very day, we might fall on our face, dead. We'll know this with a curious anger, but we'll still worry ourselves to death about the outcome of the war, which could last years. Let's say we're in prison and close to fifty, and we have eighteen more years, say, before the iron doors will open. We'll still live with the outside, with its people and animals, struggle and wind-- I mean with the outside beyond the walls. I mean, however and wherever we are, we must live as if we will never die.
III
This earth will grow cold, a star among stars and one of the smallest, a gilded mote on blue velvet-- I mean this, our great earth. This earth will grow cold one day, not like a block of ice or a dead cloud even but like an empty walnut it will roll along in pitch-black space ... You must grieve for this right now --you have to feel this sorrow now-- for the world must be loved this much if you're going to say "I lived" ...
Trans. by Randy Blasing and Mutlu Konuk (1993)
YAŞAMAYA DAİR
1
Yaşamak şakaya gelmez,
büyük bir ciddiyetle yaşayacaksın
bir sincap gibi mesela,
yani, yaşamanın dışında ve ötesinde hiçbir şey beklemeden,
yani bütün işin gücün yaşamak olacak.
Yaşamayı ciddiye alacaksın,
yani o derecede, öylesine ki,
mesela, kolların bağlı arkadan, sırtın duvarda,
yahut kocaman gözlüklerin,
beyaz gömleğinle bir laboratuvarda
insanlar için ölebileceksin,
hem de yüzünü bile görmediğin insanlar için,
hem de hiç kimse seni buna zorlamamışken,
hem de en güzel en gerçek şeyin
yaşamak olduğunu bildiğin halde.
Yani, öylesine ciddiye alacaksın ki yaşamayı,
yetmişinde bile, mesela, zeytin dikeceksin,
hem de öyle çocuklara falan kalır diye değil,
ölmekten korktuğun halde ölüme inanmadığın için,
yaşamak yanı ağır bastığından.
1947
2
Diyelim ki, ağır ameliyatlık hastayız,
yani, beyaz masadan,
bir daha kalkmamak ihtimali de var.
Duymamak mümkün değilse de biraz erken gitmenin kederini
biz yine de güleceğiz anlatılan Bektaşi fıkrasına,
hava yağmurlu mu, diye bakacağız pencereden,
yahut da sabırsızlıkla bekleyeceğiz
en son ajans haberlerini.
Diyelim ki, dövüşülmeye deşer bir şeyler için,
diyelim ki, cephedeyiz.
Daha orda ilk hücumda, daha o gün
yüzükoyun kapaklanıp ölmek de mümkün.
Tuhaf bir hınçla bileceğiz bunu,
fakat yine de çıldırasıya merak edeceğiz
belki yıllarca sürecek olan savaşın sonunu.
Diyelim ki hapisteyiz,
yaşımız da elliye yakın,
daha da on sekiz sene olsun açılmasına demir kapının.
Yine de dışarıyla birlikte yaşayacağız,
insanları, hayvanları, kavgası ve rüzgarıyla
yani, duvarın ardındaki dışarıyla.
Yani, nasıl ve nerede olursak olalım
hiç ölünmeyecekmiş gibi yaşanacak...
1948
3
Bu dünya soğuyacak,
yıldızların arasında bir yıldız,
hem de en ufacıklarından,
mavi kadifede bir yaldız zerresi yani,
yani bu koskocaman dünyamız.
Bu dünya soğuyacak günün birinde,
hatta bir buz yığını
yahut ölü bir bulut gibi de değil,
boş bir ceviz gibi yuvarlanacak
zifiri karanlıkta uçsuz bucaksız.
Şimdiden çekilecek acısı bunun,
duyulacak mahzunluğu şimdiden.
Böylesine sevilecek bu dünya
"Yaşadım" diyebilmen için...
LAST WILL AND TESTAMENT
.....
Comrades, if I die before that day, I mean
-- and it's looking more and more likely -- bury me in a village cemetery in Anatolia, and if there's one handy, a plane tree could stand at my head, I wouldn't need a stone or anything.
Moscow, Barviha Hospital
Trans. by Randy Blasing and Mutlu Konuk (1993)
VASİYET ... Yoldaşlar, ölürsem o günden önce yani, - öyle gibi de görünüyor - Anadolu'da bir köy mezarlığına gömün beni ve de uyarına gelirse, tepemde bir de çınar olursa taş maş da istemez hani...
1953, 27 Nisan Barviha Sanatoryumu
His grave is not still in Anatolia...
21h-22h Poems, Written To Piraye 24 September 1945
The most beautiful sea :
is the one not yet gone.
The most beautiful child :
not grown up yet.
The most beautiful days :
Those we have not seen
And the most beautiful word that I'd like to say to you :
the one that I've not said yet 24 Eylül 1945 En güzel deniz : henüz gidilmemiş olanıdır. En güzel çocuk : henüz büyümedi. En güzel günlerimiz : henüz yaşamadıklarımız. Ve sana söylemek istediğim en güzel söz : henüz söylememiş olduğum sözdür...
PİRAYE İÇİN YAZILMIŞ : SAAT 21-22 ŞİİRLERİ'nden 24 Eylül 1945 çevirisi de benden gelsin..